Kentsel dönüşüm, eskiyen veya riskli yapıların yerine daha sağlam, güvenli ve modern yapılar inşa edilmesini amaçlayan bir süreçtir. 2025 yılında, inşaat sektöründeki maliyet artışları ve ekonomik koşullar nedeniyle kentsel dönüşüm projelerinin bütçelendirilmesi, daha da kritik bir hale gelmiştir. Bu yazımızda kentsel dönüşüm maliyeti 2025 yılı özelinde ele alınacak ve maliyetleri etkileyen temel faktörler, örnek hesaplamalar ve sıkça sorulan sorulara yer verilecektir.
Kentsel Dönüşüm Nedir?
Kentsel dönüşüm, yapı ömrünü tamamlamış, depreme dayanıklı olmayan veya plansız yapılaşmış bölgelerdeki yapıların yıkılarak yeniden inşa edilmesini kapsayan bir yenileme sürecidir. Bu süreçte, sadece binalar değil, altyapı sistemleri ve sosyal donatılar da çağdaş yaşam standartlarına uygun hale getirilir.
Kentsel Dönüşüm Maliyetini Belirleyen Faktörler Nelerdir?
Kentsel dönüşüm maliyetini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır ve her proje kendi içinde değerlendirilmelidir.
Arsa Payı ve Kat Karşılığı Oranı
Arsa sahibinin müteahhitle yaptığı anlaşma doğrultusunda, müteahhite verilecek daire oranı maliyeti doğrudan etkiler.
İnşaat Kalitesi ve Malzeme Seçimi
Yapının inşa edileceği malzeme kalitesi, işçilik düzeyi ve seçilen sistemlerin teknolojik seviyesi maliyeti yukarı çekebilir.
İnşaat Alanı ve Kat Sayısı
Toplam inşaat alanı, çıkılacak kat sayısı ve daire büyüklüğü gibi fiziksel detaylar da maliyeti artırır ya da azaltır.
2025 Yılında Kentsel Dönüşüm Maliyetleri Ne Kadar?
2025 yılında inşaat sektörü girdilerindeki artışa paralel olarak kentsel dönüşüm maliyetleri de yükselmiştir.
M² Birim Maliyetleri
Türkiye genelinde kentsel dönüşüm projelerinde ortalama inşaat maliyeti 2025 itibarıyla metrekare başına 10.500 TL ile 14.500 TL arasında değişmektedir.
Bölgesel Maliyet Farklılıkları
İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde maliyetler daha yüksektir çünkü hem arsa değerleri hem de işçilik bedelleri diğer bölgelere göre fazladır.
2025 Kentsel Dönüşüm Maliyet Tablosu
| Şehir | Ortalama m² Maliyeti | 100 m² Daire Maliyeti | 1000 m² Bina Maliyeti |
|---|---|---|---|
| İstanbul | 14.000 TL | 1.400.000 TL | 14.000.000 TL |
| Ankara | 12.000 TL | 1.200.000 TL | 12.000.000 TL |
| İzmir | 13.500 TL | 1.350.000 TL | 13.500.000 TL |
| Bursa | 11.500 TL | 1.150.000 TL | 11.500.000 TL |
| Kayseri | 10.800 TL | 1.080.000 TL | 10.800.000 TL |
Kentsel Dönüşümde Devlet Desteği Var mı?
Kentsel dönüşüm kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından kira yardımı, faiz desteği ve hibe gibi çeşitli teşvikler sunulmaktadır.
Kira Yardımı Ne Kadar?
2025 yılında büyükşehirlerde kira yardımı aylık ortalama 3.500 TL’ye kadar çıkabilmektedir.
Faiz Destekli Kredi İmkanı
Hak sahiplerine anlaşmalı bankalardan düşük faizli kredi desteği verilerek maliyetlerin hafifletilmesi sağlanmaktadır.
Kentsel Dönüşüm Süreci Nasıl İşler?
Kentsel dönüşüm süreci başvuru, analiz, proje onayı, yıkım ve yeniden inşa olmak üzere birkaç aşamadan oluşur.
Başvuru ve Riskli Yapı Tespiti
Yapının kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisanslı kuruluşlara başvurulmalıdır.
Proje Onayı ve Ruhsat Alımı
Riskli yapı tespitinin ardından belediyeden gerekli ruhsatlar alınarak proje inşaat sürecine başlanır.
Kentsel Dönüşüm Maliyetini Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?
Kentsel dönüşüm sürecinde maliyetleri düşürmek isteyen hak sahipleri, doğru müteahhit seçimi, devlet desteklerinden faydalanma ve ortak hareket etme gibi stratejilerle daha ekonomik çözümler elde edebilir.
Toplu Anlaşmalar ve Ortak Projeler
Aynı sokak veya mahalledeki binaların ortak müteahhit ile anlaşması hem işçilik maliyetini düşürür hem de pazarlık gücünü artırır.
Uygun Malzeme Seçimi
Fiyat-performans oranı yüksek malzemelerin tercih edilmesi, kaliteyi bozmadan maliyetleri dengelemede etkili olur.
Kentsel Dönüşüm Maliyeti Geri Kazandırır mı?
Evet, kentsel dönüşümle yenilenen yapılar hem değer kazanır hem de uzun vadede enerji verimliliği ve dayanıklılığı sayesinde ekonomik avantajlar sağlar.
Gayrimenkul Değer Artışı
Dönüşüm sonrası binalar genellikle en az %30 ile %60 arasında değer kazanır, bu da yapılan harcamanın amortismanını sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda kentsel dönüşüm maliyeti 2025 ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
2025 yılında kentsel dönüşüm için ortalama daire maliyeti ne kadar?
2025 yılı itibarıyla ortalama bir kentsel dönüşüm dairesi için maliyet 100 m² üzerinden hesaplandığında 1.000.000 TL ile 1.400.000 TL arasında değişmektedir ve bu değer kullanılan malzemeye ve şehir farklılıklarına göre değişebilir.
Kentsel dönüşümde devletten kira yardımı alınabilir mi?
Evet, 2025 yılında da devlet tarafından büyükşehirlerde aylık 3.500 TL’ye kadar kira yardımı yapılabilmektedir ve bu yardım riskli yapı yıkılana kadar devam eder.
Kentsel dönüşümde faizsiz kredi alınabiliyor mu?
Tamamen faizsiz olmasa da düşük faizli kredi imkanları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından anlaşmalı bankalar aracılığıyla sunulmaktadır ve bu da maliyetleri hafifletmektedir.
Kentsel dönüşüm için hangi belgeler gerekir?
Tapu fotokopisi, kimlik belgesi, yapı ruhsatı ve riskli yapı tespiti için yapılan başvuru belgeleri gibi evraklar gereklidir, ardından belediye ve bakanlık süreçleri başlar.
Arsa payı müteahhitle nasıl anlaşılır?
Arsa payı, müteahhitle yapılan kat karşılığı anlaşmalarla belirlenir ve bu oran bina sahiplerinin alacağı daire sayısını doğrudan etkiler.
Kentsel dönüşüm süreci ne kadar sürer?
Ortalama olarak bir binanın başvuru sürecinden iskan alınmasına kadar geçen süre 12 ila 24 ay arasında değişebilir, ancak bu süre projeye ve belediyeye göre farklılık gösterebilir.
Aynı binadaki herkes anlaşmak zorunda mı?
Evet, dönüşüm için maliklerin üçte iki çoğunluğunun onayı gerekir, aksi takdirde süreç ilerleyemez ve bu da maliyet ve zaman açısından dezavantaj yaratabilir.
Kentsel dönüşüm sonrası bina değeri ne kadar artar?
Yapılan projeye, konuma ve malzeme kalitesine göre değişmekle birlikte, dönüşüm sonrası konutların değeri ortalama %30 ile %60 oranında artış göstermektedir.
