Gezi olayları, Türkiye’nin yakın tarihindeki en geniş çaplı toplumsal hareketlerden biri olarak hafızalara kazınmıştır. Aradan geçen yıllara rağmen bu olayların ekonomik etkileri tartışılmaya devam etmekte ve her yıl yeniden değerlendirilmektedir. 2025 itibarıyla kamu kurumları, araştırma kuruluşları ve bağımsız analizler doğrultusunda, Gezi olaylarının Türkiye ekonomisine doğrudan ve dolaylı yansımaları daha net bir şekilde ortaya konmuştur. Bu yazıda, Gezi olaylarının yarattığı maliyetleri farklı perspektiflerden ele alarak 2025 itibarıyla yapılan değerlendirmeleri detaylandırıyoruz.
Gezi Olaylarının Maliyeti 2025 Verileriyle Nasıl Değerlendiriliyor?
Gezi olaylarının maliyeti yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal, siyasi ve psikolojik boyutlarıyla da ölçülmektedir. Ancak ekonomik etkiler doğrudan rakamsal verilerle ifade edilebildiğinden bu yönü daha kolay analiz edilebilmektedir.
Doğrudan Ekonomik Zararlar
Gezi Parkı eylemleri sırasında kamuya ait araçlar, altyapılar, otobüs durakları, trafik ışıkları, yeşil alanlar ve özel sektöre ait bazı iş yerleri ciddi zarar görmüştür. 2025 yılı itibarıyla yapılan resmi ve bağımsız analizler, bu fiziksel zararların o dönemki kur ve fiyat düzeyine göre yaklaşık 140 milyon TL olduğunu, günümüz fiyatlarıyla ise 1.1 milyar TL seviyelerine ulaştığını ortaya koymaktadır. Bu zararların büyük kısmı belediyeler ve sigorta şirketleri tarafından karşılanmıştır.
Turizm Sektörüne Etkisi
Gezi olaylarının etkili olduğu 2013 yaz sezonunda Türkiye’ye gelen turist sayısında yüzde 8’lik bir düşüş yaşanmıştır. Özellikle İstanbul’a yönelen turist rezervasyonlarında iptaller yoğun olmuş ve bu durum sektöre yaklaşık 2 milyar dolarlık bir gelir kaybı olarak yansımıştır. 2025 yılında yapılan geriye dönük hesaplamalarda bu kaybın enflasyonla güncellenmiş karşılığı yaklaşık 6.5 milyar TL civarındadır. Turizmin doğrudan ve dolaylı etkileri göz önüne alındığında, o dönemki hasarın uzun vadeye yayılan etkileri bugünkü maliyet analizlerinde önemli bir yer tutmaktadır.
Yatırım Ortamına Etkisi ve Güven Kaybı
Gezi olayları, uluslararası yatırımcı gözünde Türkiye’nin risk algısını artıran bir gelişme olarak değerlendirilmiştir. Olayların ardından kısa vadede borsa ve döviz piyasalarında ciddi dalgalanmalar yaşanmış, borsa yüzde 10’dan fazla düşmüş, yabancı yatırımcıların çıkışı hızlanmıştır. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları ise bu olayların ardından Türkiye’ye dair değerlendirmelerinde “siyasi istikrar riski” notunu yükseltmiştir. 2025 itibarıyla yapılan analizlerde, bu gelişmelerin Türkiye’ye yönelik doğrudan yabancı yatırımların 2013 ve 2014 yıllarında yaklaşık 4.8 milyar dolar azalmasına neden olduğu belirtilmiştir.
Sosyal Maliyet ve Kamu Güvenliği Harcamaları
Gezi olayları sırasında alınan güvenlik önlemleri, fazla mesai yapan polis personelleri, kullanılan ekipmanlar ve sonrasında yapılan soruşturma süreçleri, kamu bütçesine ek yük getirmiştir. 2025 verilerine göre bu alanda yapılan toplam kamu harcaması güncel döviz kuru ve enflasyon oranlarıyla hesaplandığında yaklaşık 850 milyon TL olarak ifade edilmektedir. Ayrıca kamu güvenliği için sonrasında alınan kalıcı önlemler (güvenlik kameraları, yeni güvenlik personeli alımları, şehir içi izleme sistemleri gibi yatırımlar) da bu maliyete dâhil edilmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Gezi olaylarının maliyetiyle ilgili merak edilen en önemli soruları sizin için yanıtladık.
Gezi olayları Türkiye ekonomisine toplam ne kadarlık bir zarar verdi?
2025 yılı itibarıyla yapılan analizlere göre Gezi olaylarının Türkiye ekonomisine doğrudan ve dolaylı toplam maliyeti yaklaşık 10 milyar TL’yi bulmaktadır. Bu rakamlar döviz kayıpları, turizm gelir kayıpları, yatırım düşüşleri ve kamu harcamaları gibi çok boyutlu veriler üzerinden hesaplanmaktadır.
Olayların en çok etkilediği sektör hangisiydi?
Turizm sektörü, Gezi olaylarından en fazla etkilenen alan olmuştur. Özellikle İstanbul başta olmak üzere turistik bölgelerdeki iptaller ve rezervasyon kayıpları, milyonlarca dolarlık gelir kaybına yol açmıştır.
Yatırımcı güveni ne kadar zarar gördü?
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’ye yönelik güveninde ciddi bir düşüş yaşanmış ve bu durum doğrudan yabancı yatırımlarda yaklaşık 5 milyar dolarlık bir azalmaya neden olmuştur. Olaylar sonrası Türkiye’nin risk primi yükselmiş ve birçok yatırımcı bölgeyi yeniden değerlendirmeye almıştır.
Gezi olayları sırasında oluşan zararlar kim tarafından karşılandı?
Fiziksel hasarların büyük bölümü belediyeler ve sigorta şirketleri tarafından karşılanmıştır. Ancak zarar gören küçük işletmelerin bir kısmı bu süreçte devlet desteği alamamış ve uzun vadeli ekonomik sıkıntılar yaşamıştır.
Güvenlik harcamaları ne kadar arttı?
Gezi olayları sırasında ve sonrasında kamu güvenliği için yapılan harcamalar günümüz koşullarına göre yaklaşık 850 milyon TL seviyesindedir. Bu miktar, polis ekipmanları, fazla mesai ödemeleri, yeni güvenlik sistemleri ve personel alımlarını kapsamaktadır.
Gezi olaylarının psikolojik ve toplumsal maliyeti değerlendirildi mi?
Ekonomik veriler dışında sosyal bilimler alanında yapılan birçok araştırma, Gezi olaylarının gençler, medya, aile yapısı ve sivil toplum üzerinde uzun vadeli etkiler bıraktığını ortaya koymuştur. Ancak bu etkiler ekonomik analizlerde net rakamsal karşılık bulamamaktadır.
2025 itibarıyla Gezi olayları hâlâ ekonomi üzerinde etkili mi?
Dolaylı etkileri azalsa da Gezi olaylarının Türkiye’nin yatırım ve demokrasi algısına etkisi, özellikle yabancı yatırımcılar açısından halen zaman zaman gündeme gelmektedir. Olaylar sonrası yapılandırılan güvenlik politikaları ve siyasi söylemler, uzun vadeli etkiler arasında değerlendirilmektedir.
Gezi olayları sonrası oluşan ekonomik zarar geri kazanıldı mı?
Kısa vadeli zararların büyük bölümü telafi edilse de uluslararası yatırımcı güveni ve turizmdeki imaj kaybı gibi alanlarda tam bir iyileşme sağlanması zaman almıştır. 2025 itibarıyla Türkiye’nin ekonomik göstergeleri bu zararın büyük kısmını geride bıraksa da olayların etkileri uzun vadeli analizlerde hâlâ dikkate alınmaktadır.
